Szanowni Mieszkańcy miasta Wałcz,
to już pewne od 1 lutego zmieniają się stawki za wywóz śmieci. Opłata za odbiór odpadów segregowanych wyniesie 20 zł miesięcznie.

Wszystkie wskaźniki jasno pokazują, że konsumpcja w naszym kraju rośnie, a co za tym idzie rośnie również ilość produkowanych przez nas odpadów. A tu dyrektywy unijne są nieugięte. Polska w najbliższych dwóch latach ma dojść do recyklingu na poziomie 50 procent. Według najnowszego raportu NIK, daleko nam jednak do formalnych oczekiwań Wspólnoty. W 2014 roku, średnia ogólnopolska sięgała 21 procent. W następnych latach odczyty stopniowo rosły, ale niewystarczająco. Ponadto, jak wskazuje Izba, w połowie badanych gmin poziom recyklingu odpadów w 2016 roku spadł w porównaniu do roku 2015.
Zatem pojęcie opłaty za śmieci niesegregowane znika z potocznego obiegu. Stawka 40 zł miesięcznie to kara za niesegregowanie śmieci, a nie wybór konsumenta. Obecnie trwają prace rządu nad nową ustawą,  gdzie kara za niesegregowanie ma być czterokrotnie wyższa.
Inną przyczyną rosnących kosztów utylizacji śmieci są rosnące ceny usług proponowanych przez odbiorców odpadów, co wynika z sytuacji makroekonomicznej (presji płacowej wynikającej ze wzrostu płacy minimalnej). W ślad za wzrostem wynagrodzeń zmianie proporcjonalnie uległy obciążenia pracodawcy, m.in. składki ZUS, a także koszty transportu (paliwo, podatki od środków transportu, ubezpieczenia, leasingi)
Na ceny stawek wywozu śmieci ma również wpływ sytuacja na rynku surowców wtórnych – wzrost ilości segregowanych odpadów i ilości odzyskiwanego surowca w skali kraju spowodował, że bardzo mocno spadły ceny surowców. Jeszcze do niedawna za tonę czystego surowca można było uzyskać stawki, które pokrywały koszty sortowania i prowadzonego odzysku.  Obecnie proponowane przez recyklerów stawki nie pokrywają kosztów odzysku surowca z odpadów  nawet w części. To zjawisko potęguje fakt, że surowce, które do tej pory mogły być z Polski sprzedawane np. do Chin dzisiaj sprzedawane być nie mogą. Ogłoszony w lipcu 2017 roku zakaz nie dotyczy wszystkich „zamorskich śmieci” - jak często mówi się o tym w Chinach - ale 24 najbardziej zanieczyszczających ich rodzajów, w tym niektórych rodzajów plastiku i niesortowanej makulatury. Wraz z początkiem 2018 r. Chiny wprowadziły zakaz importu do swojego kraju odpadów tworzyw sztucznych. Tego surowca jest więc bardzo dużo a w związku z tym ceny i popyt na niego spadł.
Ponadto, jeśli Polska nie spełni wymogów unijnych (recykling na poziomie 50 procent), to czekają nas wysokie kary finansowe oraz utrata środków na gospodarowanie odpadami. W świetle raportu NIK wydaje się to nieuniknione. Bez wątpienia, na koszt gospodarowania śmieciami ma także wpływ rosnący podatek ekologiczny. Dziesięć lat temu podatek ten sięgał 16 złotych za tonę niesegregowanych odpadów, w tym roku wyniósł prawie 9 razy więcej: 140 złotych. W kolejnych dwóch latach ma natomiast wzrosnąć aż do 270 złotych.
Reforma systemu gospodarki odpadami miała przyczynić się do likwidacji dzikich wysypisk. Według NIK, w połowie badanych gmin występowały bądź nadal występują tego rodzaju składowiska śmieci. W ciągu dwóch lat (2015-2017), w wyniku badania wykryto prawie 6 tysięcy wysypisk, z czego praktycznie wszystkie zlikwidowano (aż 98,9 procenta).Są to dodatkowe koszty obciążające gminy niestety nieprzewidywalne i zmienne.
Warto nadmienić również, że zgodnie z obowiązującym prawem, system gospodarki odpadami komunalnymi w gminie musi się samofinansować, co w praktyce oznacza, że wydatki związane z wywozem śmieci muszą być pokryte wyłącznie z opłat od mieszkańców. Gmina nie może dopłacać do systemu, przykładowo przesuwając środki z innych zadań, ani wydawać pieniędzy z opłat mieszkańców na cele inne niż śmieci.
W celu pozostawienia bez zmian zakresu świadczonych dla mieszkańców usług w szczególności częstotliwości odbioru odpadów, mycia pojemników na odpady, ilości odbioru odpadów wysegregowanych, dostarczania worków do segregacji, niezbędna była zmiana obowiązujących stawek za odbiór i zagospodarowanie odpadów segregowanych i zmieszanych.

Maciej Żebrowski
Burmistrz Miasta Wałcz